DİYARBAKIR (BBC) – İngiltere’de kurduğu sosyal girişim ile teknoloji ve iş dünyasında iz bırakan kadın girişimci Müjde Esin’in ilham veren bir hikayesi var.
“Ben yaptıysam sen de yapabilirsin” fikriyle, 2015 yılında doğan KızCode adlı sosyal girişim, kadınların ve kız çocuklarının teknik becerilerini geliştirerek teknoloji alanındaki rollerini artırmayı amaçlıyor.
Esin, kızları dijital teknoloji alanında okumaktan ve çalışmaktan caydıran bazı zorlukları kendi hayat tecrübesinden biliyor.
Ailesinde yüksek öğrenimini tamamlayan ilk kadın olan Esin daha erken yaşlarda teknolojik araçların nasıl tasarlandığını merak eden, sorgulayan biriydi.
Fakat Esin, kadın olması sebebiyle ilgi gösterdiği alanların fazla destek görmediğini ve okuma sürecinin hiç de kolay olmadığını hatırlıyor.
Esin, KızCode adlı sosyal girişimini 2015 yılında kurdu:
“KızCode’u kurarken İngiltere’de okuduğum üniversitede farklı bölümlerde okuyan öğrencileri bir araya getirerek ilk ekibimi kurdum. Bir işbirliği modeli geliştirdim. KızCode platformu ile birlikte İngiltere İçişleri Bakanlığı ve Üniversiteler Birliği tarafından 2015 yılının ‘En iyi sosyal sorumluluk girişim ödülü’nü kazandım ve girişimcilik serüvenim bu şekilde başlamış oldu.”
Esin, KızCode aracılığıyla göçmen ailelerden ve dezavantajlı topluluklardan gelen kızlar için eğitim fırsatları yaratmayı amaçlıyor.
Esin, her iki ülkede altı personel ve toplam otuz kadar gönüllü eğitmenden oluşan küçük bir çekirdek ekibiyle şu anda İngiltere ve Türkiye’de faaliyet gösterdiğini açıklıyor:
“Amerika’da bir kolejle beraber bu sene ikincisini düzenlediğimiz bir kariyer etkinlik programı yürütmekteyiz. 2019 yılında Pakistan‘da hayata geçirmeyi planladığımız ‘KızCode Pakistan Hub’ çalışmalarımızı pandemi şartları dolayısıyla ertelemek durumunda kaldık. 2022 yılının Eylül ayında Pakistan’da bir şirketle beraber faaliyetlerimiz olacak. Eğitim modellerini farklı yaş gruplarına göre geliştiriyoruz. Eğitimcilerimiz, kendi alanlarında uzman kişilerden oluşuyor.”
Kız çocuklarının teknoloji sektöründe okuması ve çalışması için engelleri aşmasına yardımcı olmaya çalışan Esin, “Dijital dünyada cinsiyet ayrımı çok fazla. Kadınların çocukluktan itibaren, dijital teknolojileri kullanmaları için gereken eğitime erişememeleri; bu teknolojilerin tasarım ve üretimine katılımının istenmemesi; dijital teknoloji alanında karar alma ve üretim süreçlerine aktif katılımlarının engellenmesi gibi sorunlar, dijital alandaki cinsiyet ayrımlarına örnek olarak verilebilir” diyor.
“KızCode sayesinde Diyarbakır ve Van’da desteğimizle lise eğitimlerine başlayan kız çocukları var” diye de ekliyor.
Esin, KızCode ile disleksisi olan çocuklar için oyun yazan Beyza’nın hikayesini şu şekilde anlatıyor:
“İstanbul’da eğitimlerimize katılan Beyza’nın, matematik ve kodlama becerisini mentörlerimizden biri fark etti. Fakat teknik altyapısını geliştirmek için bilgisayarı yoktu. Kendisine eğitimlerimiz sonunda mentörlük desteği verildi. Disleksisi olan çocuklar için bir bilgisayar oyunu geliştirdi. Geliştirdiği oyunla bir teknoloji yarışmasına katıldı ve yarışma sonucunda bir bütçe kazandı. Kazandığı bütçe ile projesini geliştirme imkanı buldu. Bir yandan da yarattığı oyunu yapay zeka ile birleştirecek bir proje üzerine çalışıyor. Şu an üniversite sınavlarına hazırlanıyor ve bilgisayar mühendisliği okumak istiyor.”
Bir başka örnek de Dila’nın hikayesi:
“İngiltere’de Dila benim KızCode’u kurarken en çok motivasyonumu arttıran kız kardeşlerimden biri. Dila, KızCode İngiltere mezunlarından göçmen bir ailenin kızı, İngiltere’ye ailesiyle beraber göç etmişler. Bir pilot uygulamayla KızCode’u başlatırken, kız çocukları, genç kadınlar ve aileleriyle bir araya geldim. İşte Dila ile böyle tanıştım.
“Uzun bir süre mentörlüğünü devam ettirdim. Sonrasında bir proje yaptı. Annesi hem kanser hem de yüksek şeker hastası olduğu için, bacağının kesilmesi söz konusuydu. Dila, bunun için bir çip tasarlayarak annesinin şekerini kontrol altında tutmayı başardı. Bu projeyi, İngiltere’de fonlamamızla devam ettirdi. Bugün kendine güvenen, diğer kız çocuklarına da mentörlük yapan harika biri.”
Esin, bilgisayarı, interneti ve hatta elektriği olmayan köylerdeki kız çocuklarına ulaşmaya çalıştıklarını aktarıyor.
Esin ilk tanıştığında kız çocuklarının hayalinin liseyi bitirene kadar okuyabilmek olduğunu, ancak şimdi bambaşka planlarının bulunduğunu Elif üzerinden anlatıyor:
“Pek çok bölgede tanıştığımız kızlarla online eğitimlerde çok etkili çalışma fırsatımız da oldu. Örneğin, Diyarbakır’da yüz yüze verdiğimiz eğitimlerde tanıştığımız Elif, pandemi sırasında mentörleriyle iletişimini çevrimiçi ortamlarda devam ettirdi. Bu süreçte bir robot tasarladı ve yarışmaya katıldı. Kurduğu hayalin gerçek olmayacağını zannederken Amerika’da beraber çalıştığımız bir kurumun düzenlemiş olduğu yaz okuluna dahil olduğunun haberini verdik.”
Esin’in gelecek için planı, eğitimde daha yüksek kaliteye katkıda bulunacak bir model olarak KızCode’u büyütmek ve genç kadınların sesini duyurmak.
Esin, projenin çalışmalarını artırmaya ve daha çok sayıda kız çocuğuna ulaşmaya kararlı:
“Her geçen gün kalabalıklaşıyoruz. Daha çok kalabalıklaşmayı ve daha çok kişiye ulaşmayı istiyorum. Bir enstitü kurarak, enstitü çatısı altında sayımızın daha da artmasını umut ediyorum. Amacım daha çok kalabalıklaşmak, dayanışmak.”
Esin ilham verici kişisel hikayesine rağmen, şirketin amaçlarının hikayesinin kökeninde olduğundan emin olmak istiyor:
“KızCode ile kız çocuklarının kaderini değiştiriyorum. Benim bu yola çıkmamdaki tek amaç da bu.”
